Ngày 28/03/2024, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã ban hành Thông tư số 02/2024/TT-BKHCN quy định về quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa (Thông tư 02), có hiệu lực thi hành từ ngày 01/06/2024. Thông tư tập trung quy định về: quản lý nhà nước đối với hoạt động truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa; hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa bảo đảm kết nối, chia sẻ dữ liệu; quản lý sử dụng mã truy vết sản phẩm, mã truy vết địa điểm, vật mang dữ liệu và tổ chức triển khai, thực hiện truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm, hàng hóa. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Nghiêm Thanh Hải - Phó Vụ trưởng Vụ Đánh giá Hợp chuẩn và Hợp quy, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia để làm rõ hơn một số vấn đề xoay quanh Thông tư 02.

Nhãn hiệu và tên thương mại (NH&TTM) là hai đối tượng quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) phổ biến được các doanh nghiệp sử dụng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, giữa hai đối tượng này lại thường xảy ra xung đột do một dấu hiệu có thể đồng thời được đăng ký/sử dụng với hai vai trò/chức năng khác nhau bởi hai chủ thể khác nhau. Trong những năm gần đây, các vụ việc tranh chấp giữa NH&TTM cũng trở nên thường xuyên hơn và có thể được giải quyết theo các cơ chế khác nhau (hành chính, dân sự hay hình sự). Bài viết giới thiệu một số tình huống tranh chấp giữa NH&TTM đã được giải quyết tại tòa án và đề xuất một số khuyến nghị về chính sách, pháp luật.

Trong số hơn 30 ngành khoa học xã hội và nhân văn (KHXH&NV) đang hoạt động hiện nay ở Việt Nam, có một số ngành rất đặc thù, ngoài giá trị khoa học tự thân còn gắn với hệ giá trị quốc gia và tinh thần dân tộc. Vì vậy, việc duy trì và đào tạo đội ngũ kế cận cần được tính toán hợp lý, để không chỉ đáp ứng yêu cầu tối thiểu về hoạt động chuyên môn mà còn xác định được chiến lược lâu dài*.

Một cơ sở giáo dục đại học (sau đây xin gọi tắt là đại học - ĐH) với nguồn lực mạnh, nghĩa là phải có tài lực phong phú và nhân lực chất lượng cao, có thể thực hiện tốt hai nhiệm vụ chính theo quy định của pháp luật là nghiên cứu và đào tạo. Hoạt động nghiên cứu là một trong những yếu tố quan trọng quyết định chất lượng đào tạo, đẳng cấp và danh tiếng của ĐH. Nghiên cứu khoa học có thể tạo ra nhiều loại sản phẩm khác nhau, trong đó bài báo khoa học là sản phẩm khoa học phổ biến và căn bản nhất của các ĐH. Quan sát thành tựu nghiên cứu của các ĐH thông qua các bài báo khoa học trên các tạp chí khoa học uy tín là yêu cầu quan trọng đối với các cơ quan quản lý, lãnh đạo các ĐH và cả những người làm nghiên cứu khoa học. Bài viết trình bày
kết quả công bố bài báo khoa học của Việt Nam nửa đầu năm 2024 có mặt trong cơ sở dữ liệu Web of Science (WoS) và đặc biệt là kết quả xếp hạng các ĐH trong nước căn cứ trên thành tựu này. Đây là một trong những thông tin thiết thực phục vụ hoạt động quản trị của các ĐH và có giá trị tham chiếu cho nhiều bên liên quan trong cộng đồng. 

Nhằm cung cấp tài liệu và hướng dẫn một số nguyên tắc về nghiên cứu, phát triển các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) có trách nhiệm, hướng đến một xã hội lấy con người làm trung tâm, mọi người được hưởng những lợi ích từ các hệ thống AI, bảo đảm sự cân bằng hợp lý giữa lợi ích và rủi ro của các hệ thống AI…, ngày 11/06/2024, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã ban hành Quyết định số 1290/QĐ-BKHCN hướng dẫn một số nguyên tắc về nghiên cứu, phát triển các hệ thống AI có trách nhiệm. Tạp chí trân trọng giới thiệu 9 nguyên tắc chính được nêu tại Quyết định này.

Xây dựng dòng sản phẩm đa dạng, định vị phân khúc phù hợp và thậm chí là xây dựng cả một hệ sinh thái để quảng bá và tiêu thụ sản phẩm là cách mà Hàn Quốc đã làm để phát triển ngành công nghiệp sản xuất sâm. Không chỉ có vậy, các nhà khoa học Hàn Quốc khuyến cáo, với nhu cầu ngày càng cao về sản lượng và chất lượng của sâm, việc ứng dụng khoa học và công nghệ
(KH&CN) trong nghiên cứu, kiểm soát hàm lượng hoạt chất là rất cần thiết. Đồng nghĩa với việc, tiêu chuẩn chất lượng của sâm cũng cần phải rõ ràng, tin cậy. Bài học từ Hàn Quốc đã gợi mở hướng phát triển và hợp tác giữa Việt Nam - Hàn Quốc để đưa cây sâm Việt ra thế giới.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và tiến bộ kỹ thuật để giải quyết các vấn đề cấp thiết như biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn; hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST); huy động nguồn lực cho phát triển KH,CN&ĐMST phục vụ thiết thực, hiệu quả các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) - vùng đất “Chín Rồng” của đất nước… là mong muốn và kỳ vọng của Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cũng như đại diện lãnh đạo các tỉnh/thành phố vùng ĐBSCL tại Hội nghị Giao ban KH&CN vùng ĐBSCL lần thứ 27 (tổ chức tại Bến Tre ngày 14/06/2024).

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy rằng: đội ngũ cán bộ, đảng viên cần đi đầu trong “quyết tâm thực hiện đạo đức cách mạng là cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, quyết tâm tẩy bỏ cho kỳ hết bệnh quan liêu, tham ô, lãng phí” để xứng đáng là người lãnh đạo, người “đầy tớ” thật trung thành của nhân dân. Lời dạy ngắn gọn, súc tích này của Hồ Chủ tịch đã được diễn giải và được vận dụng trong hầu hết các lĩnh vực, các bối cảnh của mọi thời đại. Trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học với những yêu cầu, tiêu chuẩn về công bố quốc tế và liêm chính học thuật như hiện nay, lời dạy của Người là một chỉ dẫn sâu sắc và ý nghĩa.

Hợp tác công - công trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) là một trong những chủ đề chính sách được quan tâm rộng rãi từ cấp quản lý đến các nhà khoa học. Bài viết góp phần làm rõ vai trò và mô hình của hợp tác công - công trong lĩnh vực KH,CN&ĐMST.

Thế giới đang bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo (AI). Sự phát triển vượt bậc của công nghệ này, đặc biệt là AI tạo sinh (generative AI), đang mang đến những thay đổi sâu rộng trong mọi lĩnh vực của đời sống, ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường lao động. Báo cáo Chỉ số xu hướng việc làm 2024, một sản phẩm hợp tác giữa Microsoft và LinkedIn, đã vẽ nên bức tranh toàn cảnh về sự chuyển đổi mạnh mẽ của thị trường lao động toàn cầu dưới tác động của AI. Báo cáo này không chỉ cung cấp những thông tin giá trị về xu hướng công việc toàn cầu mà còn đặt ra những câu hỏi cấp thiết về tương lai của người lao động trong kỷ nguyên AI.