Toàn cảnh Hội nghị.
Tại kỳ họp thứ 19, Hội đồng Nhân dân TP Hồ Chí Minh khóa X đã chính thức thông qua Nghị quyết 20/2024/NQ-HĐND - văn bản pháp lý đầu tiên quy định rõ tiêu chí, lĩnh vực và nội dung hỗ trợ hoạt động thử nghiệm có kiểm soát các công nghệ mới trong phạm vi Khu Công nghệ cao (Khu CNC) và Công viên Phần mềm Quang Trung (QTSC). Hai lĩnh vực trọng điểm được xác định là phương tiện bay không người lái (UAV) và xe tự hành - những công nghệ được kỳ vọng sẽ đóng vai trò hạt nhân trong chiến lược phát triển đô thị thông minh, logistics hiện đại và quốc phòng dân sự.
Theo Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh Lê Thanh Minh, việc phổ biến Nghị quyết không chỉ nhằm tuyên truyền chủ trương, mà còn là dịp để các bên cùng tháo gỡ khó khăn, điều chỉnh quy trình triển khai, đảm bảo các cơ chế đi vào thực tế một cách đồng bộ và hiệu quả. Cốt lõi của Nghị quyết 20 là mô hình “thử nghiệm có kiểm soát”, tương tự như cơ chế sandbox trong lĩnh vực tài chính - công nghệ. Theo đó, các giải pháp công nghệ sẽ được triển khai thử nghiệm trong không gian giới hạn, dưới sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý, nhằm đảm bảo an toàn cho cộng đồng và môi trường, đồng thời đánh giá nhanh tính khả thi trước khi nhân rộng. Cụ thể, các khu vực thử nghiệm đã được xác định: Lô I-4b-4.2 và Lô G26-1 tại Khu CNC sẽ phục vụ thử nghiệm UAV; QTSC là nơi triển khai xe tự hành. Hạ tầng hỗ trợ bao gồm hàng rào bảo vệ, hệ thống giám sát - điều khiển - liên lạc, cùng phương án ứng phó khẩn cấp, được thiết kế để bảo đảm tuyệt đối về an toàn con người, tài sản và dữ liệu. Nghị quyết đưa ra bộ tiêu chí khắt khe đối với các tổ chức, doanh nghiệp đăng ký thử nghiệm. Các đơn vị cần chứng minh năng lực pháp lý, tài chính, kỹ thuật và nhân sự, đồng thời nộp hồ sơ chi tiết về kế hoạch thử nghiệm, thuyết minh kỹ thuật và đánh giá rủi ro.
Ban Quản lý Khu CNC và QTSC sẽ là đầu mối tiếp nhận, thẩm định và phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ cùng các cơ quan chức năng để cấp phép triển khai. Toàn bộ quá trình thử nghiệm sẽ được giám sát định kỳ, yêu cầu báo cáo tiến độ, kết quả, đồng thời đảm bảo khả năng truy xuất thông tin thông qua thiết bị lưu trữ dữ liệu (hộp đen). Trong trường hợp phát sinh rủi ro ngoài kiểm soát, cơ quan quản lý có quyền tạm dừng hoặc chấm dứt thử nghiệm. Ông Nguyễn Minh Huấn - Trưởng phòng Quản lý Công nghệ và Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng khẳng định, đây là bước tiến quan trọng trong việc kiểm soát rủi ro nhưng không triệt tiêu cơ hội. Chúng ta đang xây dựng một cơ chế mở nhưng không buông lỏng. Doanh nghiệp có thể yên tâm thử nghiệm, chính quyền sẵn sàng đồng hành để tháo gỡ vướng mắc và bảo vệ quyền lợi chính đáng.
TP Hồ Chí Minh cũng đã ban hành Kế hoạch 2169/KH-UBND, phân công cụ thể cho các đơn vị liên quan chuẩn bị cơ sở hạ tầng dùng chung phục vụ thử nghiệm công nghệ. Ban Quản lý Khu CNC được giao xây dựng các hạng mục thiết yếu phục vụ UAV, trong khi QTSC triển khai hệ thống cho xe tự hành. Bên cạnh đó, Thành phố cam kết hỗ trợ doanh nghiệp trong đăng ký sáng chế, nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp, cũng như rút ngắn thủ tục cấp phép. Đây là động lực lớn để khuyến khích khối tư nhân, đặc biệt là các startup công nghệ, mạnh dạn đầu tư vào hoạt động R&D. Việc ban hành và triển khai Nghị quyết 20 là minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của TP Hồ Chí Minh trong việc cụ thể hóa các cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 98 của Quốc hội. Không chỉ đơn thuần là chính sách thử nghiệm, Nghị quyết 20 còn thể hiện tầm nhìn dài hạn: xây dựng TP Hồ Chí Minh trở thành trung tâm thử nghiệm và ứng dụng công nghệ mới hàng đầu cả nước.
NMK