Lợi thế để thúc đẩy KNĐMST
Là một trong những địa phương có nhiều cơ sở đào tạo bậc đại học và cao đẳng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Vĩnh Long có thế mạnh để khởi nghiệp, đặc biệt là KNĐMST. Điển hình như năm 2022 (mặc dù vừa trải qua ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh), cuộc thi Ý tưởng và Dự án khởi nghiệp tỉnh Vĩnh Long lần thứ V vẫn thu hút sự quan tâm của cộng đồng với 53 bài đăng ký dự thi (tăng 24 bài so với năm 2021), trong đó có 36 ý tưởng và 17 dự án khởi nghiệp.
Chung kết cuộc thi Ý tưởng và Dự án khởi nghiệp tỉnh Vĩnh Long năm 2022.
Chung kết cuộc thi Ý tưởng và Dự án khởi nghiệp tỉnh Vĩnh Long năm 2022.
Những năm gần đây, UBND tỉnh Vĩnh Long đã ban hành nhiều chính sách, kế hoạch, chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, đặc biệt là KNĐMST. Trên cơ sở đó, nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp đã ra đời với cách làm mới, đầy sáng tạo. Điển hình như dòng sản phẩm từ nấm bào ngư xám của Cty TNHH MTV Thực phẩm sạch An An (Snack nấm bào ngư, canh nấm bào ngư ăn liền…); các phẩm từ khoai lang tím (bánh phồng khoai lang, nui khoai lang, ống hút khoai lang… của Cty TNHH Bánh Nhật Ngọc; sản phẩm mứt xoài (JAM MANGO) từ xoài cát núm Vũng Liêm của Cơ sở sản xuất chế biến thực phẩm FOODO; sản phẩm lạp xưởng từ nguyên liệu cá tra… của Cơ sở sản xuất kinh doanh lạp xưởng cá H-FOOD…
Các sản phẩm bánh được làm từ khoai lang của Công ty TNHH Bánh Nhật Ngọc đang được ưa chuộng trên thị trường.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Vĩnh Long đã phối hợp với Trung tâm KHĐMST của Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh (IEC) tư vấn xây dựng mô hình hỗ trợ ươm tạo doanh nghiệp KNĐMST tại Trung tâm Ứng dụng Khoa học Công nghệ thuộc Sở KH&CN Vĩnh Long. Trong khuôn khổ đề tài “Xây dựng mô hình và triển khai hoạt động hỗ trợ KNĐMST tỉnh Vĩnh Long”, Sở KH&CN Vĩnh Long đã phối hợp với Trung tâm Ứng dụng Tiến bộ KH&CN (Sở KH&CN TP Hồ Chí Minh) tổ chức các khóa đào tạo/tập huấn cho các đối tượng là lãnh đạo, quản lý các sở/ngành, giảng viên các trường đại học/cao đẳng… với nhiều nội dung như: (1) Chương trình huấn luyện kiến thức nền tảng về hệ sinh thái KNĐMST dành cho lãnh đạo, quản lý, cán bộ; (2) Chương trình nâng cao kiến thức về KNĐMST dành cho các hội, đoàn thể; (3) Chương trình huấn luyện kỹ năng giảng dạy theo phương pháp STEM cho giáo viên; (4) Bồi dưỡng cơ bản chương trình giáo dục STEM cho học sinh; (5) Chuyển đổi số và nâng cao giá trị, tái ươm tạo cho doanh nghiệp; (6) Chương trình huấn luyện kiến thức về KNĐMST cho giảng viên, chuyên viên các trường đại học, cao đẳng, cơ quan quản lý nhà nước…
Công tác thông tin tuyên truyền về hoạt động hỗ trợ KNĐMST cũng được Sở KH&CN Vĩnh Long quan tâm với việc đăng tải hơn 40 bản tin KNĐMST do Cục Thông tin KH&CN Quốc gia phát hành trên Cổng thông tin điện tử của Sở. Đài Phát thanh và Truyền hình Vĩnh Long đã phát trên 20 chuyên đề chia sẻ các hoạt động khởi nghiệp của doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh. Nhiều hoạt động tuyên truyền và các cuộc thi đã được tổ chức như: Ý tưởng khởi nghiệp - CiC 2022 do IEC tổ chức, Phụ nữ khởi nghiệp năm 2022 do Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh tổ chức, Sáng tạo kỹ thuật Trần Đại Nghĩa lần thứ IX (2022-2023); giới thiệu doanh nghiệp KNĐMST tham gia trưng bày giới thiệu sản phẩm tại Techfest Đồng bằng sông Cửu Long năm 2022 tại Cần Thơ…
Định hướng phát triển thời gian tới
Mặc dù đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, song hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp và KNĐMST của Vĩnh Long vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và thế mạnh. Quá trình khởi nghiệp vẫn thiếu những “startup” đúng nghĩa, nhiều “điểm nghẽn” còn tồn tại như: nguồn lực và năng lực của các tổ chức hỗ trợ thúc đẩy khởi nghiệp còn hạn chế; các bộ phận được giao nhiệm vụ thúc đẩy khởi nghiệp phần lớn làm kiêm nhiệm nên chưa tập trung và thiếu giải pháp đột phá. Sự kết nối giữa các tổ chức hỗ trợ trong hệ sinh thái khởi nghiệp như cộng đồng doanh nghiệp, các viện nghiên cứu - trường đại học, cơ quan chức năng địa phương… chưa chặt chẽ, thiếu sự gắn kết.
Trong thời gian tới, để khắc phục hạn chế, phát huy thế mạnh, Vĩnh Long đã thông qua nhiều giải pháp quan trọng nhằm tạo môi trường thuận lợi để kết nối hệ sinh thái KNĐMST bao gồm người khởi nghiệp, doanh nghiệp, nhà đầu tư, viện nghiên cứu - trường đại học; nhân rộng các mô hình KNĐMST hiệu quả trên địa bàn tỉnh. Trong đó tập trung vào các giải pháp sau:
Về môi trường pháp lý, tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách, hành lang pháp lý để bàn giao kết quả nghiên cứu khoa học của các viện nghiên cứu, trường đại học cho các cá nhân, tổ chức có nhu cầu hoàn thiện công nghệ, ươm tạo công nghệ tạo sản phẩm…, từ đó phát triển thành doanh nghiệp KH&CN để hưởng các cơ chế ưu đãi về thuế, đất đai và các ưu đãi khác theo quy định tại Nghị định số 13/2019/NĐ-CP ngày 01/02/2019 của Chính phủ về doanh nghiệp KH&CN; Nghị định số 80/2021/NĐ-CP ngày 26/8/2021 của Chính phủ về Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như Thông tư số 06/2022/TT-BKHĐT hướng dẫn một số điều của Nghị định này.
Về nguồn lực trong hệ sinh thái, một trong những chiến lược trọng tâm để hỗ trợ phát triển doanh nghiệp KNĐMST là phát triển tiềm lực KH&CN, trong đó tăng cường đầu tư cho các hoạt động ươm tạo, hỗ trợ KNĐMST thông qua các vườn ươm được xem là “hạt nhân”. Trong năm 2023, Sở KH&CN Vĩnh Long sẽ đưa vào vận hành mô hình ươm tạo công nghệ tại Trung tâm Ứng dụng Khoa học Công nghệ, đồng thời hỗ trợ phát triển các cơ sở hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo tại các trường đại học và cao đẳng. Đẩy mạnh thông tin tuyên truyền về hoạt động ươm tạo doanh nghiệp KNĐMST như phổ biến văn bản pháp quy mới về chính sách hỗ trợ hoạt động ươm tạo doanh nghiệp KNĐMST thông qua các phương tiện thông tin đại chúng (đài, báo, website), các chương trình, cuộc thi ý tưởng, dự án khởi nghiệp; cung cấp các thông tin công nghệ, thông tin kết quả các đề tài nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; hoạt động trao đổi, giới thiệu, mua/bán công nghệ...
Về trụ cột văn hóa trong khởi nghiệp, tiếp tục và đẩy mạnh các cuộc thi ý tưởng và dự án khởi nghiệp, các cuộc thi khởi nghiệp của các tổ chức đoàn thể nhằm phát động phong trào KNĐMST với sự tham gia của nhiều thành phần như thanh niên, phụ nữ, học sinh, sinh viên…; tiếp tục tổ chức và tuyên truyền các cuộc thi ý tưởng, dự án khởi nghiệp sáng tạo trong và ngoài tỉnh.
Về vốn đầu tư, tập trung các nguồn lực để hỗ trợ ươm tạo doanh nghiệp KNĐMST, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa ĐMST, đặc biệt là các nguồn lực về tài chính. Tranh thủ nguồn vốn từ Quỹ Hỗ trợ khởi nghiệp của tỉnh để hỗ trợ đầu tư cho hoạt động tổ chức sản xuất sản phẩm từ quá trình hoàn thiện công nghệ và ứng dụng công nghệ mới, tổ chức sản xuất, kinh doanh, tiếp thị.
Sở KH&CN Vĩnh Long với vai trò quản lý nhà nước về hỗ trợ hệ sinh thái KNĐMST sẽ chủ động tham mưu UBND tỉnh và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan, các tổ chức và cá nhân trong hệ sinh thái KNĐMST triển khai thực hiện có hiệu quả các định hướng nêu trên. Hy vọng rằng, trong thời gian tới nhiều doanh nghiệp KNĐMST, nhiều mô hình kinh doanh mới, hiệu quả cao sẽ đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.