Thứ tư, 15/01/2025 16:23

Rối loạn mạch máu làm trầm trọng các bệnh mãn tính

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Khoa học & Sức khỏe Oregon (Hoa Kỳ) vừa phát hiện cách các tế bào chuyên biệt bao quanh các mạch máu nhỏ, gọi là tế bào quanh mạch (perivascular cells), góp phần gây rối loạn chức năng mạch máu trong các bệnh mãn tính như ung thư, tiểu đường và xơ hóa. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Science Advances, có thể giúp thay đổi cách các bệnh lý này được điều trị trong tương lai.

Nghiên cứu nêu trên được dẫn đầu bởi TS Luiz Bertassoni - Giám đốc sáng lập Trung tâm Sinh học chính xác, Viện Ung thư Knight tại Đại học Khoa học và Sức khỏe Oregon. Nghiên cứu chỉ ra rằng, các tế bào quanh mạch có khả năng cảm nhận sự thay đổi trong các mô xung quanh và phát tín hiệu làm rối loạn chức năng mạch máu, khiến bệnh tiến triển nặng hơn. Theo TS Luiz Bertassoni, trước đây, các tế bào nội mô lót bên trong mạch máu thường được coi là yếu tố chính gây ra bệnh mạch máu. Tuy nhiên, phát hiện của nhóm nghiên cứu đã thay đổi hoàn toàn quan điểm này. Tế bào quanh mạch, thay vì chỉ đóng vai trò hỗ trợ, lại hoạt động như những “người gác cổng”, phát hiện sự thay đổi của mô và phối hợp các phản ứng mạch máu. Điều này mở ra hướng đi mới trong chiến lược điều trị các bệnh mãn tính như ung thư, tiểu đường và xơ hóa.

Rối loạn mạch máu là một trong những nguyên nhân làm trầm trọng các bệnh mãn tính như ung thư, tiểu đường và xơ hóa (nguồn: internet).

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng một mô hình sáng tạo có tên “mạch máu trên con chip” (blood vessel on-a-chip), được phát triển bởi TS Christopher Chen và nhóm nghiên cứu tại Đại học Boston và Viện Wyss của Harvard (Hoa Kỳ). Mô hình này giúp mô phỏng các điều kiện như xơ cứng mô và sẹo - thường gặp trong các bệnh lý mãn tính, ung thư và quá trình lão hóa. Kết quả cho thấy, các tế bào quanh mạch kích thích viêm nhiễm và gây ra hiện tượng rò rỉ, biến dạng mạch máu, làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh. Thậm chí, khi các tế bào quanh mạch bị loại bỏ, mạch máu không thể đáp ứng được với những thay đổi của mô xung quanh, chứng minh vai trò quan trọng của chúng trong điều hòa chức năng mạch máu.

Những phát hiện này mang lại hy vọng mới trong việc điều trị các bệnh mãn tính như xơ hóa, tiểu đường và ung thư. Bằng cách nhắm mục tiêu vào các tế bào quanh mạch, liệu pháp mới có thể khôi phục chức năng bình thường của mạch máu và ngăn chặn bệnh tiến triển. Đặc biệt, nghiên cứu cũng mở ra triển vọng trong phòng ngừa ung thư. Nếu can thiệp sớm vào những thay đổi trong các tế bào quanh mạch, có thể ngăn ngừa các tổn thương tiền ung thư phát triển thành ung thư thực sự.

TS Luiz Bertassoni cho biết, nếu can thiệp sớm, chúng ta có thể ngăn chặn các tổn thương tiền ung thư tiến triển thành ung thư giai đoạn cuối. Điều này có thể cách mạng hóa cách chúng ta tiếp cận phòng ngừa và điều trị ung thư. Với tiềm năng ứng dụng rộng rãi, phát hiện này có thể trở thành nền tảng cho những chiến lược điều trị tiên tiến trong tương lai.

Xuân Bình (theo Oregon Health & Science University)

 

 

Đánh giá

X
(Di chuột vào ngôi sao để chọn điểm)