Một trong những thay đổi lớn nhất của thời đại số là mọi cán bộ, Đảng viên đều đang hiện diện trong một “không gian công khai” - nơi mỗi phát ngôn, hành động, thậm chí cả sự im lặng đều có thể bị đánh giá và lan truyền. Điều này tạo ra áp lực mới: Kỹ năng truyền thông không còn là đặc quyền của giới báo chí hay tuyên giáo, mà cần trở thành năng lực nền tảng của mỗi người làm công tác Đảng. Đặc biệt với công tác dân vận - nơi tiếp xúc trực tiếp với nhân dân - việc nói sao cho thuyết phục, viết sao cho dễ hiểu và truyền đạt sao cho lan tỏa càng trở nên thiết yếu hơn bao giờ hết.
Trong bối cảnh ấy, trí tuệ nhân tạo tạo sinh (generative AI) nổi lên như một công cụ hỗ trợ mạnh mẽ, mang lại ba giá trị cốt lõi: soạn thảo thông điệp truyền thông phù hợp từng nhóm dân cư, gợi ý hình ảnh - poster hấp dẫn và phân tích dữ liệu dư luận để phản ứng kịp thời. Quan trọng hơn, AI giúp nâng tầm vai trò của Đảng viên, biến họ trở thành những “người truyền cảm hứng” trong không gian số.
Hình ảnh minh họa được tạo từ AI.
AI tạo sinh - công cụ truyền thông chính sách hiệu quả
Một trong những khó khăn phổ biến hiện nay là việc truyền đạt chính sách đến người dân theo cách dễ hiểu, dễ nhớ và dễ chia sẻ. Đặc biệt tại cơ sở, nhiều cán bộ vẫn phải tự xoay xở soạn bài, làm slide hoặc in tài liệu tuyên truyền với nhiều hạn chế. Với AI tạo sinh, bài toán này được giải quyết một cách nhanh chóng.
Chỉ cần nhập nội dung chính sách, AI có thể viết lại thông điệp theo văn phong đời thường, chuyển ngữ sang tiếng dân tộc thiểu số, hoặc tóm tắt thành đoạn video hoạt hình ngắn. Thay vì áp lực viết báo cáo hay bài phát biểu, Đảng viên có thể yêu cầu AI tạo nội dung dưới dạng thơ, truyện tranh, kịch ngắn, bài thuyết trình có slide minh họa, hoặc tình huống đời thường, làm cho chính sách dễ tiếp nhận hơn.
Đặc biệt, với những nơi vùng sâu vùng xa, AI giúp cán bộ tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí. Ví dụ, một Đảng viên ở xã miền núi có thể dùng AI để viết nội dung bằng tiếng phổ thông và cả tiếng dân tộc, tạo khẩu hiệu gắn với phong tục bản địa hoặc thiết kế poster dân vận phù hợp với ngữ cảnh văn hóa địa phương.
Khi biết cách dùng AI, mọi cán bộ dân vận đều có thể tạo ra nội dung hấp dẫn không thua kém gì một chuyên gia truyền thông. Đây là bước tiến lớn giúp đưa chính sách đến gần hơn với người dân một cách tự nhiên. AI không chỉ giúp nội dung truyền đạt đúng, đủ, mà còn giúp nội dung hay, thú vị, gây chú ý, từ đó nâng cao hiệu quả truyền thông chính sách tại cơ sở, nhất là trong giai đoạn triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia hay chính sách mới.
Phân tích dư luận xã hội - nắm bắt và định hướng kịp thời
Trước đây, việc nắm bắt dư luận phụ thuộc nhiều vào báo cáo thực địa hoặc tổng hợp thông tin từ cơ sở, thường mất nhiều thời gian và dễ bị cảm tính chi phối. Giờ đây, với công nghệ AI, cán bộ có thể sử dụng các công cụ phân tích mạng xã hội để theo dõi các xu hướng, từ khóa nổi bật, phản ứng cộng đồng đối với một chính sách cụ thể.
AI giúp trả lời các câu hỏi như: Người dân đang quan tâm điều gì? Họ hiểu đúng hay đang hiểu nhầm chính sách? Những nội dung nào đang lan truyền nhanh và có ảnh hưởng đến nhận thức cộng đồng? Đây là nền tảng quan trọng để điều chỉnh chiến lược dân vận theo thời gian thực.
Ví dụ, nếu một chính sách về đất đai bị hiểu sai và lan truyền thông tin tiêu cực trên mạng, cán bộ có thể sử dụng AI để xác định nhóm đối tượng chính, điều chỉnh thông điệp truyền thông, và thậm chí tạo nội dung phản hồi phù hợp với từng vùng miền, từng nhóm dân cư cụ thể.
Ngoài ra, AI còn có thể phát hiện các “điểm nóng” - những địa phương hoặc vấn đề tiềm ẩn nguy cơ xung đột dư luận, từ đó giúp lãnh đạo đưa ra giải pháp kịp thời, tránh để sự việc vượt tầm kiểm soát.
Sự chuyển dịch từ cảm tính sang dữ liệu trong công tác dân vận là một bước ngoặt, giúp hoạt động tuyên truyền - vận động trở nên linh hoạt, chính xác và chủ động hơn rất nhiều. Đặc biệt, khả năng phân tích của AI không chỉ dừng ở dữ liệu hiện tại, mà còn có thể gợi ý xu hướng sắp tới - đóng vai trò như một hệ thống “dự báo sớm” trong công tác dân vận.
Đổi mới cách học lý luận chính trị bằng AI
Học lý luận chính trị là một nhiệm vụ quan trọng của mỗi Đảng viên. Tuy nhiên, cách học truyền thống - đọc tài liệu, nghe giảng, viết thu hoạch - thường thiếu tương tác, dễ nhàm chán và khó ứng dụng vào thực tiễn. AI tạo sinh mở ra hướng đi mới: học thông qua mô phỏng tình huống, phản biện với trợ lý ảo, luyện tập ra quyết định trong môi trường ảo gần với thực tiễn.
Chẳng hạn, một cán bộ có thể dùng AI tạo bài học tương tác về kỹ năng tiếp dân, với các tình huống giả định và phản hồi tức thì, tranh luận với mô hình phản biện ảo, hoặc nhận phản hồi về kỹ năng xử lý tình huống dân vận. AI cũng có thể tạo đề thi thử, bài giảng theo trình độ cá nhân hoặc hỗ trợ ôn tập nhanh trước các kỳ thi nâng hạng, đánh giá năng lực. Cách học này không chỉ làm cho lý luận trở nên sinh động, mà còn giúp gắn kết kiến thức với thực tiễn, làm tăng khả năng vận dụng khi về cơ sở.
Điều đặc biệt là AI cho phép người học lựa chọn phong cách học phù hợp: người lớn tuổi có thể học qua giọng nói, người trẻ có thể học qua video ngắn, người bận rộn có thể học theo tiến độ riêng. Tính cá nhân hóa và linh hoạt giúp việc học lý luận trở nên sống động và thiết thực hơn.
Cách học mới này không chỉ tăng hiệu quả tiếp thu mà còn khơi gợi hứng thú học tập chính trị - vốn là điều không dễ trong bối cảnh nhiều công việc thực tế cuốn người học theo nhịp độ nhanh, gấp. Đây là bước tiến quan trọng để chuyển từ việc “học để thi” sang “học để làm” - đúng với tinh thần đổi mới trong công tác đào tạo cán bộ hiện nay.
Đảng viên - người tiên phong trong hành trình chuyển đổi số
Với tinh thần của Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, AI tạo sinh sẽ không chỉ dừng lại ở mức “công cụ hỗ trợ” Đảng viên, mà sẽ trở thành một phần cấu trúc trong hệ thống vận hành Đảng bộ các cấp. Việc triển khai đưa AI vào hệ thống Đảng có thể diễn ra theo ba xu hướng sau:
Một là, AI sẽ được tích hợp vào các phần mềm quản lý đảng viên, theo dõi công tác Đảng - giúp lãnh đạo dễ dàng nắm bắt tiến độ, đánh giá hiệu quả và phát hiện điểm nghẽn trong triển khai nhiệm vụ.
Hai là, AI sẽ tham gia vào quá trình phân tích dữ liệu xã hội để hỗ trợ công tác tư tưởng, dự báo dư luận và định hướng truyền thông chính sách - điều mà hiện nay vẫn phụ thuộc rất nhiều vào cảm tính.
Ba là, AI sẽ góp phần tái định nghĩa việc “học tập lý luận chính trị” - bằng cách tạo ra các bài giảng tương tác, mô phỏng tình huống thực tiễn, luyện tập phản biện và ra quyết định - giúp việc học trở nên sinh động và gắn với thực tiễn hơn.
Tuy nhiên, để điều đó thành hiện thực, chúng ta cần đầu tư nghiêm túc vào hạ tầng công nghệ, đào tạo cán bộ, xây dựng kho dữ liệu chuẩn mực và nhất là một hành lang pháp lý vững chắc. AI là cơ hội lớn, nhưng cũng là thách thức về nhận thức và quản trị. Đảng viên - hơn ai hết - phải là người đi đầu trong việc sử dụng AI một cách chủ động học hỏi, thử nghiệm, đổi mới và mang lại giá trị thật cho cộng đồng. Đó cũng chính là tinh thần “nêu gương” trong thời đại mới, đặc biệt là của chính các cán bộ, Đảng viên - những người đang ở tuyến đầu của công tác dân vận. Tinh thần “nêu gương” trong thời đại mới đòi hỏi mỗi cán bộ, Đảng viên không chỉ gương mẫu về đạo đức mà còn đi đầu trong tiếp cận và sử dụng công nghệ.
Tuy nhiên, nếu không sử dụng đúng cách, AI có thể gây ra thông tin sai lệch, lệch hướng tuyên truyền hoặc vi phạm bảo mật. Do đó, mỗi Đảng viên phải sử dụng AI với tinh thần trách nhiệm, văn minh và kỷ luật - đúng như phẩm chất người cán bộ trong thời đại số.
AI không thay thế con người, nhưng có thể khuếch đại sức ảnh hưởng của một cán bộ biết nắm bắt xu hướng thời đại, giúp Đảng viên làm tốt hơn sứ mệnh của mình. Trong công tác dân vận, điều này càng có ý nghĩa khi mỗi tương tác với người dân đều là một cơ hội để vun đắp niềm tin - điều không thể thay thế bằng bất kỳ công nghệ nào.
Mai Nguyễn Hoàng Nam, Công Minh