Đoàn công tác của Bộ Khoa học và Công nghệ làm việc với tỉnh Khánh Hòa.
Phát triển các lợi thế của địa phương
Báo cáo tại buổi làm việc, bà Lê Vinh Liên Trang - Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Khánh Hòa cho biết, trong giai đoạn 2022-2024, các hoạt động KH,CN&ĐMST đã đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao năng suất và chất lượng của những sản phẩm chủ lực tại địa phương, đồng thời cải thiện năng lực cạnh tranh cấp tỉnh và cải cách các thủ tục hành chính. Bên cạnh đó, khuyến khích sự sáng tạo trong việc tham gia nghiên cứu, ứng dụng KH&CN của cán bộ công chức, doanh nghiệp và người dân, tạo sự kết nối chặt chẽ giữa các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp. Khuyến khích doanh nghiệp áp dụng công nghệ mới, hình thành các mô hình liên kết và phát triển chuỗi giá trị sản phẩm cũng là một trong những mục tiêu quan trọng.
Hoạt động nghiên cứu KH&CN đã chú trọng các lĩnh vực hải dương học; công nghệ đại dương, sản xuất giống và nuôi trồng, chế biến thủy sản, vắc - xin và sinh phẩm y tế; ứng dụng công nghệ vào dịch vụ du lịch. Tỉnh tiếp tục hỗ trợ, hướng dẫn các tổ chức, đơn vị xây dựng kế hoạch hằng năm với định hướng nội dung giải pháp thực hiện gắn với các chương trình, kế hoạch về KH&CN.
Hiện tại, tỉnh Khánh Hòa có 11 doanh nghiệp KH&CN, 47 tổ chức KH&CN được chứng nhận. Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST đang trong quá trình hoàn thiện các thành tố. Tỉnh có 13 nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể. Chương trình phát triển tài sản trí tuệ tỉnh Khánh Hòa đang hỗ trợ phát triển, bảo hộ mới trung bình 3 nhãn hiệu/năm; tốc độ phát sinh bằng sáng chế, giải pháp hữu ích tại Khánh Hòa là 1-3 văn bằng/năm. Chỉ số ĐMST cấp địa phương (PII) năm 2023 Khánh Hoà đứng vị trí 31/61 tỉnh thành phố, xếp thứ 7/14 tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung. Khánh Hòa đang xây dựng kế hoạch cải thiện các chỉ số PII thành phần thông qua các giải pháp cụ thể và dài hạn.
Hoạt động quản lý nhà nước về tiêu chuẩn đo lường chất lượng được tăng cường, triển khai thực hiện kiểm tra, hướng dẫn các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2015 trong các cơ quan hành chính nhà nước. Bên cạnh đó, tỉnh đã triển khai hiệu quả các kế hoạch, đề án: Kế hoạch tổng thể nâng cao năng suất chất lượng giai đoạn 2021-2025, Đề án truy xuất nguồn gốc...
Tỉnh Khánh Hòa xây dựng dự thảo Đề án Thành lập Trung tâm nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương (Trung tâm) và đã gửi xin ý kiến góp ý của Bộ KH&CN. Theo dự thảo Đề án, Trung tâm có sứ mệnh nghiên cứu, chuyển giao, giáo dục và thúc đẩy các hoạt động ĐMST trong lĩnh vực công nghệ đại dương, kết nối mạng lưới để đóng góp vào sự phát triển kinh tế đại dương bền vững ở Việt Nam và trên thế giới, góp phần đảm bảo an ninh quốc gia. Trung tâm ưu tiên nghiên cứu 7 nhóm công nghệ đại dương gồm: Robot, công nghệ giám sát đại dương, quản lý và phân tích dữ liệu, mô hình hóa đại dương, công nghệ năng lượng tái tạo, công nghệ sinh học đại dương và bảo tồn biển xanh.
Tại buổi làm việc, tỉnh Khánh Hòa đã kiến nghị một số cơ chế, chính sách ưu đãi cho Trung tâm và các bên liên quan trên nền tảng đồng sáng tạo để có khả năng thu hút nhân tài, nghiên cứu phát triển, thương mại hoá các sản phẩm, mở rộng thị trường, hỗ trợ hiệu quả cho cơ quan quản lý nhà nước, các công ty công nghệ, các quỹ đầu tư, doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp tăng tốc và khởi nghiệp, doanh nhân và người dân. Kiến nghị Bộ KH&CN xem xét bổ sung “Yến sào” vào danh mục sản phẩm quốc gia; đề xuất bảo hộ nhãn hiệu “Khánh Hòa” cho yến sào và các sản phẩm từ yến sào; đề nghị bổ sung vào Kế hoạch xây dựng Tiêu chuẩn Quốc gia giai đoạn 2024-2030 “Tiêu chuẩn quốc gia về yến sào và trầm hương”.
Đẩy mạnh hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh
Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn công tác của Bộ KH&CN và UBND tỉnh đã trao đổi, thảo luận về kết quả hoạt động KH,CN&ĐMST cũng như các kiến nghị, đề xuất.
Phát biểu tại buổi làm việc, ông Lê Hữu Hoàng, Phó Chủ tịch thường trực cho biết, hoạt động KH&CN giai đoạn 2022-2024 đã có những đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Khánh Hòa. Hiệu quả quản lý nhà nước từng bước được nâng lên; KH&CN đã đóng góp tích cực vào việc nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa chủ lực địa phương, cải thiện năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, cải cách thủ tục hành chính....
Tại buổi làm việc, tỉnh Khánh Hòa đề xuất Bộ KH&CN quan tâm giúp đỡ trong việc lập, trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt Đề án Trung tâm nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương; bổ sung Kế hoạch xây dựng Tiêu chuẩn quốc gia về yến sào và trầm hương; bảo hộ nhãn "Yến sào Khánh Hòa" và bổ sung "Yến sào" danh mục sản phẩm quốc gia; đồng thời có văn bản hướng dẫn tỉnh tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong thực hiện nhiệm vụ KH&CN của tỉnh.
Việc thành lập Trung tâm Nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương vừa là nhiệm vụ chính trị để thực hiện Nghị quyết số 09 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, vừa là cơ hội để tỉnh có điều kiện phát triển bền vững kinh tế biển.
Đối với yến sào và trầm hương, đây là sản phẩm đặc trưng và nổi tiếng của tỉnh Khánh Hòa, đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Hiện nay, ngoài Khánh Hòa, trên cả nước cũng có nhiều địa phương có nguồn lợi yến sào và trầm hương như: Bình Định, Quảng Nam, Kiên Giang, Tiền Giang, Bình Thuận, Ninh Thuận, Gia Lai, Quảng Bình...
Do đó, từ yêu cầu thực tế ở Khánh Hòa nói riêng và trong cả nước nói chung, cần thiết phải có một quy định chuẩn về các chỉ tiêu cụ thể để phân định, phân hạng sản phẩm theo chất lượng cho yến sào và trầm hương thống nhất trong toàn quốc. Vì vậy, UBND tỉnh Khánh Hòa nhận thấy, việc xây dựng Tiêu chuẩn quốc gia về yến sào và trầm hương là nhiệm vụ cấp thiết.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Hồng Thái phát biểu tại buổi làm việc.
Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Hồng Thái đánh giá cao sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Khánh Hoà đối với hoạt động KH,CN&ĐMST và ghi nhận các kết quả mà ngành KH&CN của tỉnh đã đạt được trong thời gian qua. Công tác quản lý nhà nước về KH,CN&ĐMST được triển khai toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, đạt kết quả tích cực; hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KH&CN được tăng cường, tham gia tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Liên quan đến dự thảo Đề án thành lập Trung tâm nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương, Thứ trưởng Trần Hồng Thái cho rằng, Dự thảo Đề án đã được UBND tỉnh quan tâm, chỉ đạo nghiên cứu và tiếp thu, giải trình những ý kiến góp ý, trao đổi của Bộ KH&CN. Để Trung tâm có thể có những đột phá trong nghiên cứu, chuyển giao công nghệ liên quan tới lĩnh vực công nghệ đại dương, với các quan điểm xây dựng, phát triển mới, tầm nhìn lớn sẽ cần có những ưu tiên, cơ chế đặc thù theo đúng chỉ đạo của Đảng và Chính phủ. Để tăng tính khả thi của Đề án, cần lưu ý xác định rõ và chỉ ra được đặc điểm, tiềm năng khác biệt, nổi trội của Trung tâm và tác động về khoa học, kinh tế - xã hội đối với tỉnh Khánh Hòa, vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ và cả nước. Đồng thời cần làm rõ hơn tính khả thi về nguồn nhân lực; nêu bật được khả năng kết nối các đơn vị nghiên cứu, đào tạo trên địa bàn tỉnh và lân cận đặc biệt với Viện Hải dương học Nha Trang và Trung tâm trí tuệ toàn cầu tại đô thị mới Cam Lâm như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; cũng như làm rõ hơn và đa dạng hóa phương thức huy động nguồn lực đầu tư cho Trung tâm… Thứ trưởng Trần Hồng Thái đề nghị các đơn vị chức năng của Bộ phối hợp chặt chẽ với Sở KH&CN Khánh Hòa và các sở, ngành liên quan của tỉnh, tiếp tục nghiên cứu, cùng tham gia ý kiến để hoàn chỉnh tiếp dự thảo Đề án; bảo đảm chất lượng của các nội dung dự thảo, tính khả thi của các giải pháp thực hiện trên cơ sở bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có liên quan.
Đối với các kiến nghị, đề xuất cụ thể như việc bổ sung "Yến sào" vào danh mục sản phẩm quốc gia; bảo hộ nhãn hiệu "Khánh Hòa" cho yến sào và các sản phẩm từ yến sào; xây dựng tiêu chuẩn quốc gia về yến sào và trầm hương, Thứ trưởng Trần Hồng Thái đề nghị các đơn vị chức năng của Bộ phối hợp chặt chẽ với Sở KH&CN Khánh Hòa và các đơn vị liên quan để tiếp tục hướng dẫn địa phương thực hiện.
Thứ trưởng mong muốn Lãnh đạo tỉnh tiếp tục quan tâm đến phát triển KH,CN&ĐMST, phối hợp chặt chẽ với Bộ KH&CN trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động KH,CN&ĐMST; tổ chức thực hiện hiệu quả các giải pháp để KH,CN&ĐMST tham gia tích cực, hiệu quả vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững của địa phương; tiếp tục huy động các nguồn lực để phát triển và nâng cao tiềm lực KH&CN của tỉnh; thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng KH&CN, đổi mới công nghệ nhằm giải quyết các vấn đề thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; đẩy mạnh triển khai thực hiện các chương trình, nhiệm vụ KH&CN phục vụ trực tiếp cho các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế của tỉnh.
PT