Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Tọa đàm (Nguồn: Báo Nhân dân).
Kỷ nguyên số đang mở ra cơ hội vô cùng lớn cho sự phát triển của các công ty công nghệ, đặc biệt là các startup, không chỉ trong nước mà còn trên phạm vi quốc tế. Tuy nhiên, để các công ty công nghệ có thể bứt phá, một trong những yếu tố quan trọng nhất chính là việc huy động và tạo đòn bẩy vốn hiệu quả. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các công ty công nghệ tại Việt Nam hiện đang gặp phải rất nhiều thách thức trong việc tiếp cận nguồn vốn. Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị ban hành ngày 22/12/2024 đã khẳng định rõ, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá ưu tiên hàng đầu trong mô hình tăng trưởng mới của đất nước, từ đó đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc xây dựng nền kinh tế số của Việt Nam. Theo đó, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương đẩy mạnh việc phát triển các công ty công nghệ, khởi nghiệp sáng tạo và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, để hiện thực hóa những mục tiêu này, một trong những vấn đề cần được giải quyết sớm chính là tạo ra các cơ chế và nguồn vốn phù hợp giúp các công ty công nghệ bứt phá.
Hiện nay, Việt Nam đang sở hữu một thị trường khởi nghiệp sôi động và đầy tiềm năng. Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong năm 2023, số lượng các công ty khởi nghiệp công nghệ ở Việt Nam đã tăng trưởng ấn tượng, với hàng nghìn startup đang hoạt động trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI), fintech và blockchain. Tuy nhiên, thị trường vốn cho các startup công nghệ ở Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong việc huy động vốn cho các công ty mới bắt đầu.
Các công ty khởi nghiệp công nghệ tại Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều khó khăn trong việc tiếp cận vốn, đặc biệt là các nguồn vốn dài hạn với chi phí hợp lý. Các quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư thiên thần và các hình thức huy động vốn từ cộng đồng là những kênh tài chính phổ biến nhất hiện nay. Tuy nhiên, phần lớn các startup công nghệ phải đối mặt với một rào cản lớn khi các quỹ đầu tư yêu cầu các công ty phải có lịch sử tài chính rõ ràng, lợi nhuận ổn định, hoặc các chỉ số tài chính đạt chuẩn. Điều này khiến nhiều công ty khởi nghiệp không thể đáp ứng được các yêu cầu này và khó tiếp cận được nguồn vốn. Ngoài ra, việc thiếu các sản phẩm tài chính phù hợp cho các công ty khởi nghiệp cũng là một vấn đề lớn. Các công ty công nghệ cần những hình thức tài chính linh hoạt hơn, có thể hỗ trợ họ trong suốt quá trình phát triển từ giai đoạn đầu tiên cho đến khi họ đủ khả năng tự tài trợ hoặc niêm yết trên thị trường chứng khoán.
Tại Tọa đàm, các chuyên gia đã đưa ra các đề xuất dành cho chính phủ và các cơ quan chức năng như: xây dựng các cơ chế và chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho các công ty công nghệ, đặc biệt là trong việc tạo ra các nguồn vốn linh hoạt và dễ dàng tiếp cận, điển hình như:
Xây dựng các quỹ đầu tư mạo hiểm chuyên biệt cho công ty công nghệ: Việc thành lập các quỹ đầu tư mạo hiểm có tính chất chuyên biệt cho các công ty công nghệ là một bước đi quan trọng để tạo đòn bẩy cho các doanh nghiệp khởi nghiệp. Các quỹ này sẽ giúp các startup có thể tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn mà không cần phải chứng minh lịch sử tài chính dài hạn hoặc lợi nhuận ổn định. Điều này giúp giảm thiểu áp lực tài chính cho các công ty công nghệ trong giai đoạn đầu và tạo ra điều kiện thuận lợi cho họ phát triển.
Hoàn thiện chính sách thuế và hỗ trợ tài chính: Các công ty công nghệ, đặc biệt là các startup, cần được hưởng các chính sách thuế ưu đãi, miễn giảm thuế trong những năm đầu hoạt động. Điều này không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính mà còn khuyến khích các nhà đầu tư dám bỏ vốn vào các công ty công nghệ.
Mở rộng các hình thức tài chính như cho vay không thế chấp và bảo lãnh tín dụng: Các startup công nghệ thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận các khoản vay từ ngân hàng do thiếu tài sản thế chấp. Chính vì vậy, việc phát triển các chương trình vay không thế chấp, cùng với các bảo lãnh tín dụng từ các tổ chức tài chính, sẽ tạo ra cơ hội cho các công ty công nghệ dễ dàng tiếp cận nguồn vốn.
Thúc đẩy việc kết nối các startup với các nhà đầu tư quốc tế: Việt Nam hiện đang trong quá trình hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Vì vậy, việc kết nối các công ty công nghệ Việt Nam với các nhà đầu tư quốc tế sẽ giúp họ không chỉ tiếp cận nguồn vốn lớn mà còn học hỏi được những kinh nghiệm quý báu trong việc quản lý và điều hành doanh nghiệp. Các sự kiện gọi vốn, các chương trình tăng tốc khởi nghiệp, hay các hội nghị quốc tế về công nghệ sẽ là những cơ hội quý báu để các công ty công nghệ Việt Nam có thể tiếp cận với các nguồn lực tài chính từ nước ngoài.
Cải thiện hệ thống các sản phẩm tài chính cho các công ty công nghệ: Một trong những vấn đề lớn mà các công ty công nghệ gặp phải là việc thiếu các sản phẩm tài chính linh hoạt và phù hợp với đặc thù của ngành. Chính vì vậy, cần phát triển các sản phẩm tài chính chuyên biệt như các trái phiếu công nghệ, quỹ đầu tư công nghệ, hoặc các sản phẩm bảo hiểm rủi ro để hỗ trợ các công ty công nghệ trong suốt quá trình phát triển.
NMK (tổng hợp)