Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 03/2025 (nguồn: VGP).
Chính phủ thống nhất xác định thể chế là động lực của sự phát triển và quyết tâm đổi mới mạnh mẽ tư duy trong xây dựng, hoàn thiện pháp luật. Việc xây dựng luật cần tập trung nguồn lực, tận dụng tiến bộ khoa học công nghệ, chuyển đổi số, các công cụ trợ lý ảo, cơ sở dữ liệu hỗ trợ…; đồng thời tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chế độ, chính sách xứng đáng cho đội ngũ cán bộ, công chức làm pháp luật để đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao trong công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật cả về chất lượng và tiến độ.
Tại Phiên họp ngày 19/03/2025, Chính phủ thảo luận, cho ý kiến đối với các dự án luật, đề nghị xây dựng Luật: i) Luật Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; ii) Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi); iii) Đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp; iv) Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.
Về dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Chính phủ đánh giá cao Bộ Khoa học và Công nghệ đã tích cực khẩn trương phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan xây dựng, hoàn thiện dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo; thống nhất về sự cần thiết xây dựng dự án Luật nhằm thể chế hóa các đường lối chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, đặc biệt Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển S.T.I.D quốc gia; tiếp tục tạo hành lang pháp lý để giải quyết điểm nghẽn về cơ chế chính sách trong nghiên cứu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; đơn giản hóa thủ tục hành chính; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền một cách tối đa; tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương, tổ chức khoa học và công nghệ, tổ chức chủ trì nghiên cứu và phát triển.
Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp thu đầy đủ ý kiến các Thành viên Chính phủ để hoàn thiện dự thảo Luật theo hướng:
Tiếp tục nghiên cứu, rà soát bám sát Nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị liên quan đến khoa học và công nghệ, đặc biệt Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, kế thừa các chính sách tại Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển S.T.I.D quốc gia đảm bảo thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, đường lối chỉ đạo trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.
Xây dựng các cơ chế, chính sách của Luật theo hướng nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo cần tạo không gian nghiên cứu, sáng tạo mở cho các nhà khoa học, chấp nhận đổi mới, rủi ro, có độ trễ trong nghiên cứu khoa học và bảo hộ sở hữu trí tuệ.
Tiếp tục rà soát các quy định liên quan đến khoa học và công nghệ trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, trường hợp phát sinh vướng mắc cần sửa đổi, bổ sung thì xử lý cụ thể ngay tại Luật này để thực hiện hoặc đề xuất một luật sửa nhiều luật. Đồng thời, nghiên cứu bổ sung cơ chế chính sách về thử nghiệm có kiểm soát; có chính sách cho các tổ chức khoa học và công nghệ khu vực công lập và tư nhân; nghiên cứu bổ sung chính sách để tôn vinh người tài, nhà khoa học…
Về dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi), Chính phủ cơ bản thống nhất nội dung dự thảo Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) và đánh giá cao việc Bộ Khoa học và Công nghệ đã tích cực, chủ động phối hợp các Bộ, cơ quan, địa phương trong việc xây dựng dự án Luật. Chính phủ yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp thu tối đa ý kiến các Thành viên Chính phủ, ý kiến các cơ quan liên quan, hoàn thiện hồ sơ dự án Luật đáp ứng các yêu cầu sau:
Rà soát để thể chế hóa tại dự thảo Luật này các cơ chế chính sách đặc thù liên quan đã được nêu tại Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển S.T.I.D quốc gia, Nghị quyết số 193/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển S.T.I.D quốc gia.
Nội dung dự thảo Luật phải đúng thẩm quyền của Quốc hội, đúng với chủ trương về đổi mới công tác xây dựng pháp luật, phù hợp thực tiễn; bổ sung nội dung về trường hợp có các quy định pháp luật khác nhau về cùng một vấn đề liên quan đến lĩnh vực năng lượng nguyên tử thì ưu tiên áp dụng Luật này để tạo điều kiện triển khai nhà máy điện hạt nhân tại Việt Nam; các quy định phải ngắn gọn, cụ thể, dễ hiểu, dễ làm, dễ kiểm tra, giám sát; bảo đảm tính ổn định, lâu dài, thông thoáng và khả thi trong tổ chức thực hiện để các doanh nghiệp, nhà đầu tư yên tâm áp dụng.
Tiếp tục rà soát, nghiên cứu một số vấn đề cụ thể: i) Các khoản, điều, chương, mục dự thảo Luật, bảo đảm tính logic, không mâu thuẫn, quy định rõ trong Luật các điều khoản nào sẽ có hiệu lực ngay; bổ sung quy định về bảo đảm an toàn, an ninh các cơ sở hạt nhân như nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng nghiên cứu, quy định về cơ quan pháp quy hạt nhân và giải trình cụ thể về sự cần thiết; ii) các quy định liên quan đến quyền con người, quyền công dân để quy định rõ trong dự thảo Luật; iii) kinh nghiệm, pháp luật của các nước phát triển trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, các khuyến cáo của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) để luật hóa các nội dung phù hợp với nhu cầu phát triển và đặc thù của Việt Nam, bảo đảm tuân thủ các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia ký kết…
CT