Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra nhiều triển vọng trong nghiên cứu khoa học, nhưng cũng đặt ra những thách thức về tính chính xác, sự thiên lệch thông tin và vấn đề đồng thuận trong sử dụng dữ liệu. Thay vì né tránh hoặc ngăn cản sự phát triển này, các nhà nghiên cứu nên chủ động thích ứng và tích hợp AI vào quy trình làm việc một cách có trách nhiệm, đồng thời duy trì tư duy phản biện và nền tảng lý thuyết vững chắc. Một hướng tiếp cận đầy tiềm năng là kết hợp lý thuyết sâu như Mindsponge với phương pháp tính toán như suy luận Bayes. Cách tiếp cận này có thể giúp các nhà khoa học xã hội tiến hành nghiên cứu sáng tạo, hiệu quả và có trách nhiệm, bước vào một kỷ nguyên AI do con người dẫn dắt, thay vì bị cuốn vào một môi trường hỗn loạn do AI tạo ra.

Tai biến trượt đất những năm gần đây ở nước ta có xu hướng gia tăng về số vụ và quy mô, gây thiệt hại nặng nề về người cũng như tài sản, đặc biệt trong mùa mưa bão. Năm 2023, cả nước có tới 310 vụ lũ quét và trượt lở đất, làm chết và mất tích hơn 100 người, gây thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng. Nhiều giải pháp phòng, chống sụt trượt đã được áp dụng, mang lại hiệu quả nhất định, tuy nhiên, hầu hết các giải pháp này thường yêu cầu đầu tư lớn nên khó triển khai rộng. Với sự phát triển của khoa học và công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, hệ thống cảnh báo sớm trên nền tảng internet kết nối vạn vật (Internet of Things - IoT) sử dụng mạng cảm biến không dây đã được áp dụng hiệu quả ở nhiều nước phát triển. Đây được xem là công nghệ triển vọng giúp giám sát và cảnh báo sớm tai biến sụt trượt theo thời gian thực cho các vùng địa lý phức tạp, xa xôi.

Việc sử dụng hạt nano kim loại tổng hợp xanh trong canh tác nông nghiệp đang ngày càng được chú trọng như một giải pháp bền vững để nâng cao năng suất và đảm bảo an toàn môi trường. Các phương pháp tổng hợp nano kim loại truyền thống thường liên quan đến việc sử dụng hóa chất độc hại và tiêu thụ năng lượng cao, nhưng qua nguyên lý tổng hợp xanh, chúng ta có thể tạo ra hạt nano kim loại bằng cách sử dụng nguồn gốc từ thực vật và dung môi ít độc, từ đó giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Tuy nhiên, khi áp dụng công nghệ này trong nông nghiệp, cần phải thực hiện một cách cẩn thận và kiểm soát chặt chẽ.

Từ những phụ phẩm bỏ đi như bẹ chuối, bẹ cau, các nhà khoa học thuộc Viện Nghiên cứu Công nghiệp Rừng đã sản xuất ra những chiếc túi, khay đựng thực phẩm bắt mắt, vừa đáp ứng nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng, vừa góp phần bảo vệ môi trường, đồng thời giúp người nông dân nâng cao thu nhập.

Theo thống kê, hiện nay Việt Nam có khoảng 2 triệu người mù và thị lực kém, 1/3 trong số đó là những người không có điều kiện kinh tế. Với mong muốn giúp người khiếm thị giảm bớt những khó khăn trong cuộc sống, nhóm nghiên cứu trẻ (là các tác giả của bài báo) đã nghiên cứu sản xuất thành công kính thông minh dành cho người khiếm thị, với nhiều tính năng hữu ích như: nhận dạng tiền mặt, mô tả không gian, hỗ trợ tra cứu thông tin... Sản phẩm đã được Cục Sở hữu Trí tuệ cấp bằng độc quyền giải pháp hữu ích (số đơn 2-2021-00119).

Lịch sử của loài người đã trải qua quá trình dài hình thành và phát triển. Những di sản văn hóa, đồ tạo tác để lại là minh chứng  sống động và xuyên suốt về nền văn hóa và văn minh của nhân loại. Việc nghiên cứu và bảo tồn các di sản văn hóa, đồ tạo tác không chỉ có ý nghĩa lưu giữ những minh chứng lịch sử cho thế hệ mai sau, mà còn trở thành động lực phát triển cho ngành du lịch và các ngành công nghiệp liên quan, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội. Đặc biệt khi những thành tựu của khoa học và công nghệ, trong đó có khoa học và kỹ thuật hạt nhân đang ngày càng thể hiện được vai trò và hiệu quả đối với lĩnh vực này.

Công nghệ lượng tử đã xuất hiện từ lâu, nhưng gần đây mới thực sự được quan tâm và nổi lên như một lĩnh vực mới đầy tiềm năng. Các công nghệ lượng tử có tính lưỡng dụng, có thể ứng dụng cả trong lĩnh vực quân sự và dân sự. Bài viết khái quát về lịch sử phát triển, ứng dụng điển hình, tiềm năng cũng như những thách thức trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ này.