Chia sẻ các mô hình đổi mới sáng tạo của các trường đại học trên thế giới
Hội thảo là cầu nối giữa các trường đại học, cao đẳng với hệ sinh thái ĐMST của Việt Nam, đồng thời chia sẻ các mô hình đại học tiên tiến trong việc phát triển ĐMST và khởi nghiệp. Đây cũng là dịp để các trường đại học học, doanh nghiệp và cơ quan chính sách gặp gỡ, thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm trong việc phát triển mô hình đại học sáng tạo, qua đó nâng cao vai trò của giáo dục đại học trong việc thúc đẩy khởi nghiệp và ĐMST.
Ông Vũ Quốc Huy - Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia phát biểu tại Hội thảo.
Phát biểu khai mạc, ông Vũ Quốc Huy - Giám đốc NIC khẳng định vai trò và tầm quan trọng của ĐMST trong hệ thống giáo dục đại học nói riêng và ĐMST nói chung trong hành trình thực hiện mục tiêu “xây dựng đất nước hùng cường”. Đồng thời, bày tỏ hy vọng và tin tưởng về hiệu quả phối hợp trong hợp tác đào tạo nhân lực chất lượng cao giữa các trường đại học trong nước và quốc tế cùng NIC.Ông nhấn mạnh, trong thời gian qua, VNEI đã có bước phát triển nhanh với nhiều hoạt động sôi nổi và được đánh giá cao. Trong thời gian tới, các bên liên quan sẽ tăng cường hơn nữa sự phối hợp chặt chẽ để triển khai các nhiệm vụ ĐMST nói chung và phát triển VNEI nói riêng, nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động của VNEI, tập hợp và đưa ra các ý kiến của các mạng lưới thành viên để đề xuất cơ chế, chính sách phù hợp với cấp có thẩm quyền, thúc đẩy mạng lưới ĐMST nói chung và mạng lưới ĐMST trong các trường đại học, cao đẳng nói riêng.
Chia sẻ về một số mô hình ĐMST của Thụy Sỹ hiện nay, ông Hub Langstaff - Giám đốc Chương trình SwissEP tại Việt Nam cho biết, chương trình hỗ trợ của Thụy Sỹ về xây dựng hệ sinh thái ĐMST và khởi nghiệp triển khai ở 7 nước đang phát triển trong đó có Việt Nam đã nhấn mạnh tiềm năng to lớn của ĐMST ở Việt Nam hiện nay. Và nêu một số khuyến nghị cần khắc phục để hệ sinh thái ĐMST thực sự phát huy hiệu quả.
Đồng quan điểm, TS Sarah Mamiese, Giám đốc Cơ quan phát triển Pháp (AFD Campus) đánh giá cao các hoạt động ĐMST của Việt Nam trong thời gian gần đây, nhất là việc hình thành phát triển NIC như một biểu tượng thành công của ĐMST hướng tới tương lai cùng với tinh thần nhiệt huyết đam mê ĐMST của Việt Nam. TS Sarah Mamiese cũng chia sẻ đổi mới là yếu tố quyết định trong bối cảnh cả thế giới đang tìm kiếm giải pháp để phát triển hiệu quả bền vững, phát triển kinh tế mà không gia tăng tác động đến môi trường. Theo TS Sarah Mamiese, các định hướng kinh tế tuần hoàn có thể cho phép dung hoà phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường và nhân loại… do đó, việc tiến hành hoạt động nghiên cứu thực tế theo hướng tiếp cận đổi mới để tìm ra các giải pháp thực sự hiệu quả, tránh bẫy đổi mới và làm chủ đổi mới vì một tương lai tốt đẹp là hết sức cần thiết.
Thúc đẩy mạng lưới đổi mới sáng tạo trong các trường đại học, cao đẳng
Dưới góc nhìn của nhà quản lý, TS Trần Nam Tú – Phó vụ trưởng phụ trách Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường, Bộ Giáo dục và Đào tạo đồng tình với các ý kiến trao đổi. Ông cho rằng, trong hệ thống giáo dục đại học hiện nay, cần nghiên cứu thống kê lại có bao nhiêu cơ sở có điều kiện triển khai ĐMST trong giáo dục và có những cơ sở nào có điều kiện mà không triển khai ĐMST bởi thực tế cho thấy, ĐMST còn phụ thuộc không chỉ vào cá nhân mà còn cả tập thể lãnh đạo cùng môi trường của cả hệ thống. Từ đó, sẽ có cái nhìn tổng thể, đa chiều về ĐMST trong các trường đại học hiện nay, góp phần điều chỉnh bổ sung chính sách hợp lý.
Tới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng sẽ ban hành 2 Đề án về “Đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025-2035 và định hướng tới năm 2045” và “Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0”. Hai đề án này đều hướng tới việc chuẩn bị dồi dào nguồn nhân lực công nghệ cao, nhất là đội ngũ đông đảo chuyên gia về trí tuệ nhân tạo và vi mạch bán dẫn trở thành lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong thu hút đầu tư từ các tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới, góp phần chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế và phát triển bền vững đất nước dựa trên khoa học, công nghệ và ĐMST, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.
Cách mạng công nghiệp 4.0 đặc biệt sẽ làm thay đổi mạnh mẽ cơ cấu lao động và thị trường lao động. Hệ thống tự động hóa sẽ thay thế dần lao động thủ công trong toàn bộ nền kinh tế, sự chuyển dịch từ nhân công sang máy móc sẽ gia tăng sự chênh lệch giữa lợi nhuận trên vốn và lợi nhuận với sức lao động, điều này sẽ tác động đến thu nhập của lao động giản đơn và gia tăng thất nghiệp. Số lượng công việc cần lao động chất lượng cao ngày càng gia tăng, phát sinh một thị trường việc làm ngày càng tách biệt: thị trường kỹ năng cao, thị trường kỹ năng thấp, dẫn đến gia tăng sự phân hóa, hoặc tạo ra nhu cầu việc làm hoàn toàn mới so với trước đây. Do vậy cần có sự chủ động chuẩn bị trong việc đào tạo nguồn nhân lực, giáo dục nghề nghiệp phù hợp với nhu cầu thị trường. Chính sách phát triển nguồn nhân lực vừa phải mở rộng quy mô, đa dạng hóa loại hình và nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, vừa phải tạo điều kiện và môi trường làm việc tốt sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực đã được đào tạo, đảm bảo những người đã được đào tạo phát huy tối đa năng lực, đồng thời, có cơ hội thường xuyên học hỏi, nâng cao trình độ.
Theo đó, việc đào tạo nguồn nhân lực tại các trường đại học cần chú trọng tới việc thiết kế lại chương trình đào tạo, đổi mới phương pháp dạy và học, nâng cao các kỹ năng mềm cho sinh viên, tạo mối liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp, nâng cao chất lượng của các vườn ươm công nghệ, đổi mới cơ chế quản lý nhà nước đối với dạy nghề theo nhu cầu của thị trường và yêu cầu cụ thể của người sử dụng lao động… tất cả nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập sâu rộng bền vững, tô đậm màu cho bức tranh ĐMST của Việt Nam trên bản đồ thế giới.
PT