Sự kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo (AI) và khoa học thực vật đang mở ra trang mới cho nghiên cứu nông nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực phân tích chức năng gene. Một trong những bước tiến nổi bật của xu hướng này là sự ra đời của PlantGPT - hệ thống hỏi đáp thông minh dựa trên loài Arabidopsis¹, do các nhà khoa học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, Đại học Nông nghiệp Hoa Nam và Đại học Thanh Hoa nghiên cứu phát triển. Công trình này đã được công bố trên Tạp chí Advanced Science vào tháng 5/2025².

Với sự phát triển không ngừng, một thế hệ mới của trí tuệ nhân tạo (AI) đã ra đời. Đó là Agentic AI, còn được gọi là AI tác nhân hay AI có khả năng hành động độc lập. Vậy Agentic AI là gì? Nó khác gì so với AI tạo sinh (Generative AI - GenAI)? và mang lại những ứng dụng đặc biệt nào trong các lĩnh vực?

Công nghệ giải trình tự hệ gen phiên mã tế bào đơn (scRNA-Seq) là phương pháp tiên tiến trong phân tích hệ gen phiên mã với độ phân giải cao, giúp xác định sự khác biệt phiên mã giữa các loại tế bào và làm rõ quá trình sinh trưởng, biệt hóa và đáp ứng với môi trường ở thực vật. Bài viết giới thiệu nguyên lý, quy trình thực hiện và ưu điểm vượt trội của scRNA-Seq so với RNA-Seq truyền thống, bao gồm khả năng phát hiện tế bào hiếm, theo dõi động lực học phiên mã theo thời gian và tích hợp với công nghệ giải trình tự không gian và đa ômics. Tuy nhiên, công nghệ scRNA-Seq vẫn gặp một số khó khăn trong phân tích tế bào đơn lẻ, có sai số trong xử lý RNA, đòi hỏi hệ gen tham chiếu có chất lượng tốt và chi phí thực hiện cao. Do vậy, định hướng áp dụng công nghệ scRNA-Seq bao gồm xây dựng atlas phiên mã tế bào đơn cho cây trồng, tối ưu hóa công nghệ và ứng dụng trong cải tiến giống cây trồng để nâng cao năng suất và khả năng chống chịu môi trường.

Với khả năng cung cấp tốc độ truyền tải dữ liệu nhanh chóng, độ trễ thấp và khả năng kết nối hàng tỷ thiết bị, 5G không chỉ là một bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực viễn thông mà còn mở ra những tiềm năng ứng dụng đột phá trong ngành nông nghiệp. Bài viết giới thiệu một số kết quả ứng dụng công nghệ số trên mạng 5G nổi bật tại một số nước châu Âu*.

Việc chuyển giao các thành quả khoa học từ viện nghiên cứu, trường đại học ra thực tế sản xuất vẫn còn là điểm nghẽn lớn của nhiều nước. Mới đây, People’s Daily (Nhân Dân nhật báo, Trung Quốc) đã chia sẻ sáng kiến của tỉnh Chiết Giang trong việc chủ động đổi mới cơ chế, thí điểm hàng loạt giải pháp nhằm tháo gỡ những rào cản cố hữu, từ đó xây dựng nên những mô hình thành công trong chuyển giao công nghệ giữa nhà nước, nhà khoa học và doanh nghiệp.

Gần đây, Viện Khoa học và Công nghệ Tiên tiến Hàn Quốc (KAIST) công bố đã phát triển một công nghệ đột phá có khả năng điều trị ung thư đại tràng bằng cách chuyển đổi tế bào ung thư về trạng thái tương tự tế bào đại tràng bình thường mà không tiêu diệt chúng. Công bố này đã mang lại những hy vọng mới về một chiến lược điều trị ung thư trong tương lai.

Từ năm 2015, Trung Quốc đã xây dựng những chiến lược lớn, dài hạn nhằm tạo sự đột phá trong phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST). Các văn bản này vừa định hướng bao quát, vừa đề ra những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể. Sau hơn một thập niên kiên trì thực hiện, Trung Quốc đã có những thành tựu nổi bật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST). Kinh nghiệm thành công của Trung Quốc mang lại nhiều gợi ý cho Việt Nam, nhất là trong bối cảnh cả đất nước đang triển khai quyết liệt Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của công nghệ và kỹ thuật số, Non-fungible Token (NFT) và Metaverse đã trở thành những chủ đề được quan tâm trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. NFT được xem là bước tiến vượt bậc trong việc xác lập quyền sở hữu đối với các tài sản số, trong khi Metaverse là một không gian ảo đa chiều, nơi các sản phẩm trí tuệ như tác phẩm nghệ thuật, nhãn hiệu và sáng chế được khai thác ở mức độ mới. Tuy nhiên, việc bảo hộ các quyền sở hữu trí tuệ này vẫn đang là thách thức lớn đối với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Bài viết phân tích kinh nghiệm bảo hộ nhãn hiệu liên quan đến NFT trong Metaverse tại Hoa Kỳ, từ đó đề xuất một số gợi mở nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam trong lĩnh vực này.

Từ năm 2015, Trung Quốc đã xây dựng những chiến lược lớn, dài hạn nhằm tạo sự đột phá trong phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST). Các văn bản này vừa định hướng bao quát, vừa đề ra những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể. Sau hơn một thập niên kiên trì thực hiện, Trung Quốc đã có những thành tựu nổi bật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST). Kinh nghiệm thành công của Trung Quốc mang lại nhiều gợi suy cho Việt Nam nhất là trong bối cảnh cả đất nước đang triển khai quyết liệt Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Mỗi năm, Tạp chí Nature đều lựa chọn và giới thiệu những công nghệ mới có tiềm năng nổi bật trên thế giới. Năm 2025, các công nghệ được lựa chọn tập trung vào lĩnh vực khoa học sự sống như: liệu pháp tế bào CAR-T, mô hình nền tảng cho sinh học, phân tích vi sinh vật đơn bào... Dưới đây là 7 công nghệ được Nature đánh giá là đáng chú ý trong năm 2025.